Niekonwencjonalne badania skuteczności hamowania w Stacji Kontroli Pojazdów
W artykule przedstawiono niekonwencjonalne badania skuteczności hamowania samochodu na stanowisku diagnostycznym. Na podstawie przeprowadzonych badań określono wpływ ciężaru samochodu na skuteczność hamowania. Dokonano analizy porównania zmierzonego wskaźnika skuteczności hamowania i rzeczywistego wskaźnika skuteczności hamowania dla różnego obciążenia samochodu użytego do badania.
WSTĘP
W powypadkowych badaniach technicznych pojazdu standardowo ocenia się skuteczność układu hamulcowego przez pomiar drogi hamowania w odniesieniu do prędkości początkowej lub pomiar średniego opóźnienia hamowania. Dla lepszego określenia sprawności układu hamulcowego, badania te powinny być uzupełnione (o ile jest to możliwe) przez po miar sił hamowania na stanowisku diagnostycznym np. rolkowym.
Przepisy [4] dopuszczają możliwość badania skuteczności hamulców przez pomiar siły hamowania na stanowisku płytowym (najazdowym) lub stanowisku rolkowym. Ten drugi rodzaj stanowiska znalazł powszechne zastosowanie w Stacjach Kontroli Pojazdów.
1. WSKAŹNIK SKUTECZNOŚCI HAMOWANIA
Wskaźnik skuteczności hamowania z [%], określony na podstawie zmierzonej siły hamowania wg obowiązujących przepisów, oblicza się według wzoru:
gdzie:
suma T – to siła hamowania uzyskana ze wszystkich kół [kN], odpowiednio dla hamulca roboczego,
P – to siła ciężkości (nacisk) od dopuszczalnej masy całkowitej badanego pojazdu [kN]
Dopuszczalną masę całkowitą pojazdu przyjmuje się na podstawie danych zawartych w dowodzie rejestracyjnym, tabliczce znamionowej alba innych wiarygodnych danych technicznych. Określając rzeczywisty wskaźnik skuteczności hamowania Zrz [%] podczas badania pojazdu po wypadku drogowym (np. potrąceniu pieszego), metodą quasi-statyczną należałoby w zależności (1) zamiast siły ciężkości od dopuszczalnej masy całkowitej wstawić siłę ciężkości
od rzeczywistej masy pojazdu Prz.
2. METODYKA BADAŃ
W celu uzyskania jednolitych warunków badań, wszystkie pomiary sił hamowania wykonano tego samego dnia. Wykonano klika pomiarów sił hamowania dla różnych obciążeń samochodu oraz różnych intensywności hamowania. Podczas każdego badania zmierzono sity hamowania dla poszczególnych kół, siłę nacisku każdego kola, masę rzeczywistą samochodu oraz wyznaczono wskaźniki skuteczności hamowania i określono różnice między nimi.
Badania na stanowisku rolkowym firmy Cartec przeprowadzono w Okręgowej Stacji Kontroli Pojazdów w Gdańsku.
3. OBIEKT BADAŃ
Do przeprowadzenia pomiarów posłużył samochód osobowy Seat Leon, rok produkcji 2001 (rys. 1). Ciśnienie w ogumieniu zgodne z zaleceniami producenta. Podczas badan samochód był obciążony na początku tylko kierowcą, a następnie został zwiększony ładunek samochodu, aż osiągnięto wartość dopuszczalnej masy całkowitej (masa własna pojazdu z kierowcą wynosiła 1221 kg, dopuszczalna masa całkowita 1775 kg).
Rys.1 Widok przodu i boku samochód Seat Leon na stanowisku diagnostycznym
Widok załadowanego samochodu Seat Leon (5 litrowymi pojemnikami z płynem) w trakcie przeprowadzanych badań wpływu ciężaru pojazdu na wskaźnik skuteczności hamowania
przedstawiają rys. 2 i 3.
Rys.2 Widok częściowego obciążonego samochodu Seat Leon
Rys.3 Widok maksymalnie obciążonego samochodu Seat Leon
4. WYNIKI BADAŃ
Wykresy zmierzonych sił hamowania dla samochodu obciążonego tylko kierowcą (ciężar pojazdu 1221 kg) przedstawiono na rys. 4, a wyniki zmierzonych sił hamowania pokazano na rys. 5
Rys. 4. Wykresy zmierzonych sil hamowania dla rzeczywistej masy pojazdu 1221 kg
Kolejne badania przeprowadzono dla samochodu obciążonego. Protokoły z przeprowadzonych badań przedstawiono na rys. 6 – 9. Kolorem czerwonym zaznaczono zmierzony wskaźnik skuteczności hamowania.
Na zmierzony wskaźnik skuteczności hamowania istotny wpływ ma rzeczywista masa pojazdu. Jego wartość rośnie wraz ze zwiększającym się obciążeniem pojazdu, aż do osiągnięcia maksymalnego obciążenia (dopuszczalnej masy całkowitej, która jest sumą masy własnej pojazdu i jego ładunku np. kierowca, pasażerowie i bagaż).
Zestawienie zmierzonych sił hamowania oraz wyznaczone wartości wskaźników skuteczności hamowania dla różnego obciążenia badanego samochodu Seat Leon zamieszczono w tabeli 1.
Rzeczywisty wskaźnik skuteczności hamowania, wraz ze wzrostem obciążenia nieznacznie maleje. Największą swoją wartość osiągnął dla masy pustego pojazdu z kierowcą,a najmniejszą wartość w granicach dopuszczalnego obciążenia pojazdu. Podczas powypadkowego badania technicznego powinniśmy tak obciążyć badany pojazd jak w chwili wypadku (o ile mamy dostęp do takich danych w aktach sprawy).
PODSUMOWANIE
Podczas powypadkowego badania pojazdu na stanowisku diagnostycznym należy wyznaczyć rzeczywisty wskaźnik skuteczności hamowania, który zależy od rzeczywistej masy pojazdu (razem kierowcą), a nie dopuszczalnej masy całkowitej.
źródło pochodzenia artykułu:
https://yadda.icm.edu.pl/baztech/element/bwmeta1.element.baztech-journal-1509-5878-autobusy__technika_eksploatacja_systemy_transportowe
